Prof. Dr. Mustafa BAYRAM,
Gaziantep Üniversitesi,
Mühendislik Fakültesi
Dehşet verici 6 Şubat 2023 depremleri, binlerce insanın yaşamını kaybetmesine neden oldu, milyonlarca hayat ise tamamen değişti. Yaralılarla birlikte, can ve mal kayıpları da önemli bir seviyede oldu. Deprem, uzuvlarını kaybedenlerden, enkaz altında kalan engellilere kadar toplumun her kesimini vurdu. Irk, cinsiyet, yaş, milliyet, köken ve insanları birbirinden ayrıştıran hiçbir şeyi tanımadı, yıktı ve geçti. Depremin etkisi sadece yerel halkı değil, aynı zamanda ziyaretçileri, turistleri, mültecileri ve sığınmacıları da derinden etkiledi. Yıkıcı etkisinin büyüklüğü, bölgede tarihi bir felaketi beraberinde getirdi. Binlerce yıllık şehirler yeniden dümdüz oldu.
Neredeyse 1 yıl oldu ve bölgede herkes en uzun geceyi bekliyor: 6 Şubat. Uykusuz, üzgün ve tedirgin bir bekleyiş… O geceden kalan karanlık, soğuk, yırtılan kaya sesleri, yıkılan bina gürültüleri, çığlıklar, bağırışlar… Sessizliğin sesi, göçük altından duyulmak istenen sesler… Sessizliğe karşı “orada kimse var mı?”, “orada kimse yok mu?” bağırışları… O gece yıkıntılarda toz yoktu, hava yağmurlu, her yer ıslaktı… Sonra ki bir yıl boyunca her yer toz toprak içindeydi, insanlara mezar olan bina yığınları kaldırılıyordu… ürkütücü korkusu geçmeden bölge de meydana gelen şiddetli gök gürültüleri Bir yıl boyunca gecenin karanlığından gelen seri şekildeki “tak, tak, tak” hilti sesleri… Daha depremin, yağmurlar ve seller… Deprem yerini seri şekilde meydana gelen afetlere bırakmıştı.
Deprem hep teknik olarak düşünüldü, elbette ki binaların durumu, binaların yerleştirildiği zeminler, şehir planları, fay hatları önemli ama bu depremle insanları başka şeylerin de ilgilendirdiği öğrenildi: psikoloji, sosyoloji, hukuk, sağlık, ekonomi, yani insana dair şeyler…
Şimdi akıllı olmak ve daha fazla ölüm olmaması için hazırlıklar yapma zamanı. Bir sonraki depremin ya da felaketin ne zaman ve nerede olacağına hazır olacak şekilde deprem ya da afetleri her yönü ile ele almak, aklın ve bilimin gereksinimlerini yerine getirmek zamanı.
Bu depreme, geçmişten günümüze ve geleceğe çok boyutlu bir perspektifle bakmak gerekiyor. "Deprem Bölgesi Zirvesi" ilk defa bölgedeki depremleri anlamak, depremin insan üzerindeki etkilerini azaltmak ve geleceğe yeni bir perspektif tutmak üzere düzenleniyor. Bu zirve, bölgesel bir odak noktası oluşturarak depremin teknik, sosyal, ekonomik, hukuki, kentsel ve sağlık boyutlarına ışık tutmayı amaçlıyor. Bu zirve, bu acı gerçekleri farklı bir bakış açısıyla ele alarak, depreme hazırlıklı olmanın çok boyutlu bir çözümle mümkün olduğunu vurgulamayı hedefliyor. Depremin yıkıcı etkisini engellemek ve depremi çeşitli boyutları ile irdelemeyi öngörüyor.
Deprem genellikle teknik bir perspektifle ele alınır, ancak bu zirve, sosyal, ekonomik, hukuki, kentsel ve sağlık boyutlarıyla bir bütün olarak değerlendirilmesi gereken bir konu olduğunu belirtiyor. Zirve, depremin öncesi, süreci ve sonrasındaki deneyimleri paylaşmayı, yeni bilgiler sunmayı ve geleceğe dair projeksiyonlar çizmeyi amaçlamaktadır. Paydaşlar arasında günlük hayatlarını sürdürenlerden, politika yapıcılara, teknik uzmanlara, kamu temsilcilerine, sivil toplum örgütlerine, ekonomistlere, hukuk uzmanlarına, sosyologlardan, psikologlara ve alanında uzman bilim insanlarına kadar geniş bir katılımla gerçekleştiriliyor.
Deprem, sadece mühendislik bilimini değil, aynı zamanda sosyal, ekonomik ve hukuki alanları da etkiliyor. Bu zirve, disiplinler arası bir işbirliği çağrısı yaparak, ortak bir çözüm arayışına öncülük etmeyi amaçlıyor. Yargı, ekonomik etkiler ve toplumsal travmanın üzerine düşen sorumlulukları bir araya getirerek, hak temelli çözümler arama çabalarını destekliyor. Bu ise Zirve’nin en önemli hedefi olan çözüm odaklı işbirliği çabasını ortaya koymaktadır. Depremler dünya genelinde büyük bir risk oluşturuyor. Bu nedenle, depremle ilgili bilgi paylaşımı, deneyim aktarımı ve ortak çözümler geliştirme ihtiyacı ön planda. "Deprem Bölgesi Zirvesi" bu ihtiyaca cevap vererek, deprem riski altındaki bölgelerdeki paydaşlar arasında bilgi alışverişini, işbirliğini ve stratejik planlamayı artırmayı amaçlıyor. Katılımın ücretsiz olduğu bu zirve, hem teknik hem de sosyal boyutları içermektedir. Tüm halka yönelik düzenlenen bu Zirve, Gaziantep Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi bünyesinde düzenleniyor ve 15-16 Şubat 2024 tarihlerinde Gaziantep Üniversitesi Mavera Kongre Binasında gerçekleştirilecektir. Zirve ile ilgili bilgilere depremzirvesi.gantep.edu.tr adresinden ulaşılabilecektir.
